Review Het strijkkwartet van Meneer Sax

Met je kind naar een concert gaan waar klassieke muziek gespeeld wordt. Het zou op zich niet geheel onlogisch zijn wanneer de aandacht van je jonge koter snel vervliegt. Toch zijn er soms grappige voorstellingen waarbij er zoveel dingen voorafgaand, tijdens én na de voorstelling gebeuren, dat kinderen niet anders kunnen dan zich kostelijk vermaken. ‘Het strijkkwartet van Meneer Sax’ is zo’n voorstelling.

Sterker: het concert is zo interactief dat de vragen van kinderen tijdens de voorstelling veelal al gesteld worden. In februari woonde ik, samen met onze 8-jarige zoon Job, de première van deze voorstelling bij in TivoliVredenburg te Utrecht.

Oorkaan

Ruim voorafgaand aan het concert, loopt hij langs de merchandise-stand van Oorkaan (de bedenkers van deze voorstelling) te stiefelen. ‘Oorkaan maakt concerten voor kinderen tot en met 12 jaar’, leest zoonlief hardop voor. ‘En ik kan ook vriendje worden. Ik wil dat, wat moet ik daar voor doen?’ De dame achter de counter lacht, helpt hem en schrijft de nodige gegevens op. Nog geen noot gespeeld, en nu al ‘vriendje van Oorkaan’, dat is alvast een flitsende start van dit concert.

Getooid met een papieren saxofoon, klimt Job naar zaal Cloud Nine (letterlijk te vinden in de nok van complex TivoliVredenburg). Oorkaan wil ‘kleine en grote oren de oneindige wereld van muziek laten ontdekken. Ze richten zich op de klassieke muziek van vroeger en nu’. Dat klinkt wellicht wat zwaar, maar de kinderen ervaren dit tijdens de voorstelling helemaal niet zo, zo blijkt. Sterker; al tijdens het stuk stellen de jongste toeschouwers zo veel vragen, dat ook Job niet achter kan blijven. Z’n vier beste vragen bewaart hij tot na de voorstelling…

We zitten net goed en wel in de zaal of de lampen doven al snel. Vier hoofden komen heel langzaam vanachter een muurtje vandaan. In de zaal roept een kind: ‘wie zijn jullie?’ Ik kijk naast me en onze 8-jarige zoon straalt. En dán begint het kwartet te spelen…

Het strijkkwartet van Meneer Sax

Vier jonge conservatoriumstudenten, allen ‘saxspeler’. Ze noemen zichzelf het Ebonit Saxofoonkwartet; Simone Müller, Dineke Nauta, Johannes Pfeuffer en Paulina Marta Kulesza. In de voorstelling Het Strijkkwartet van Meneer Sax (geschikt vanaf 6 jaar) marcheren de vier musici minutenlang over het podium totdat ze er letterlijk en figuurlijk bij neervallen. Het viertal speelt vlekkeloos, maar de muziek dringt zich nergens op. Het belang van de composities is feitelijk ondergeschikt. De kinderen krijgen op een zeer leuke, laagdrempelige manier les over de saxofoon. Ze leren over een harnas (‘nee, niet van een ridder’), over rietjes (nee, niet die in je glas) en over de verschillende klanken die een alt, een sopraan, een tenor en een bariton maken (‘hoe kleiner het instrument, hoe hoger de klank’, fluistert Job in m’n oor).

foto: Boy Hazes

Daarnaast leren de jonge toeschouwers iets over het leven. De ene keer gaat het over jaloezie (wanneer de één wel een liefdesbrief krijgt, maar de andere niet), de andere keer wordt het thema ‘ouder worden’ behandeld. Soms zitten de drie dames netjes te nippen aan een kopje thee, terwijl de enige mannelijke muzikant fungeert als ober, maar minuten later huppelen ze alweer als onvermoeibare fanfare over het podium.

Talloze (klassieke) stukken volgen elkaar in rap tempo op in een concert van ongeveer een uur.  Rossini’s ‘Il barbiere di Siviglia’ staat centraal in de voorstelling. Maar ook Bach, Ravel, Mendelssohn-Bartholdy en zelfs een slepend jazzstuk (Self-Portrait in Three Colors) van bassist/componist Charles Mingus komen langs. De muziek in de voorstelling is grotendeels voor strijkkwartetten geschreven. De grap aan het einde van de voorstelling is dus zeer treffend wanneer drie van de vier hoofdpersonen met strijkijzers in de weer gaan. Of zoals Caecilia Thunnissen, artistiek leider van Oorkaan na afloop veelzeggend verwoordt: ‘Dát is de magie van theater.

Prangende vragen van Job

Toch heeft de 8-jarige Job nadien nog enkele prangende vragen opgespaard. Om met die strijkijzers te beginnen, dat vindt Job wel een wat gekke ontwikkeling. Aan Paulina Marta Kulesza die de baritonsaxofoon speelt, vraagt hij dus: ‘Waar kwamen die strijkplanken en strijkijzer ineens op het podium?’ De muzikante reageert lachend. ‘De voorstelling heet Het strijkkwartet van Meneer Sax. Met onze saxofoons spelen we liedjes die ooit geschreven zijn voor violen en cello’s. Voor strijkkwartetten, eigenlijk. Vandaar het grapje met de strijkijzers en de strijkplanken.’

Maar dat omkleden dan? Is dat niet lastig? Sopraansaxofoniste Simone Müller, beantwoordt Jobs tweede vraag: ‘We moesten soms heel snel zijn. Daarnaast hebben we ons een paar keer moeten verkleden ín het kleine huisje op het podium. Maar dat huisje is zó klein, daar kun je nauwelijks alleen in staan. Dan moet je goed weten wat de volgorde van de kledingstukken is als je wisselt. En een paar keer staan we daar met meerderen tegelijk. Dat was héél krap.’

En die muziek; is dat eigenlijk moeilijk om te leren? Johannes Pfeuffer (tenorsaxofonist) vertelt aan Job dat hij wel ruim een maand achter elkaar geoefend heeft. ‘Hoe meer je oefent, hoe makkelijker het wordt. Vandaag was het daarom niet zo heel moeilijk meer. Al moet je wel goed blijven nadenken. Het gaat niet vanzelf.’

Job vraagt tenslotte aan Dineke Nauta (altsax) of ze ook zenuwachtig was. De muzikante reageert eerlijk. ‘Ja, voor vandaag eigenlijk wel. Want het was de première. We hebben hiervoor wel geoefend. Dat noem je try-outs. Maar dit was écht de eerste keer en dat zorgt wel voor zenuwen. Er zitten veel belangrijke mensen in de zaal zoals mensen die een stukje moeten schrijven over deze voorstelling.’ Job knikt veelbetekenend. De vragen voor zijn artikel zijn in ieder geval beantwoord.

Winnaars Strijkkwartet van Meneer Sax in De Doelen

Op 4 juni speelt Het Strijkkwartet van Meneer Sax  . Van De Doelen mogen we 2x 2 kaarten weggeven voor deze leuke voorstelling.

Gefeliciteerd, Anita Rozendaal uit Brielle en Karlijn van Kruchten uit Arnhem. Jullie gaan zondag genieten van deze mooie voorstelling!

Laten jullie even weten even jullie gaan? Dat kan via [email protected]

Bekijk de website van De Doelen voor meer informatie.

Het strijkkwartet van Meneer Sax is geregisseerd door Jochem Stavenuiter, het decor is gemaakt door Hester Jolink, Marijn van der Jagt verzorgde de dramaturgie en Tom Verheijen het licht.

[ssba]