Meidenvenijn: hoe meiden elkaar het leven zuur kunnen maken

Niet elke leerkracht is hetzelfde. De een is heel goed in het overbrengen van cognitieve vaardigheden, de ander heeft weer meer oog en oor voor het kind, de derde kan prachtig knutselen en houdt van creatieve manieren bij het onderwijs, en ga zo maar door. Het zijn net gewone mensen!

Elke klas heeft zijn eigen dynamiek: de ene klas is lekker rustig en de andere stout en levendig. In de ene klas heerst er onrust, in de andere heb je allerlei groepjes. In de ene klas wordt gepest en in de andere heb je een paar heel moeilijke kinderen. Voor elke klas heb je weer allerlei kwaliteiten nodig die je misschien niet allemaal in dezelfde mate in huis hebt.

Dat wil niet zeggen dat je die als leerkracht niet kan ontwikkelen.

Meidenvenijn

Ik coach regelmatig meisjes die last hebben van pesten dat je bij meisjes ook meidenvenijn kan noemen (Anke Visser heeft dat begrip geïntroduceerd en schrijft er boeken over)). Dat is een vorm van pesten waarbij je een bijenkoningin (queen bee) hebt met een aantal kinderen eromheen die haar helpen en opdrachten uitvoeren, een aantal meelopers en omstanders die niets (durven) te doen. Er is meestal één meisje dat het mikpunt is: dat niet altijd een buitenbeentje hoeft te zijn, maar juist vaak een bedreiging voor de bijenkoningin vormt, omdat ze zelfvertrouwen heeft, origineel of creatief is.”

Enkele signalen van meidenvenijn zijn:

• kliekjes in de klas en op het schoolplein
• zuchten
• ogen rollen
• snuiven
• briefjes doorgeven
• fluisteren
• buitensluiten
• negeren
• wegrennen

 

Als zo’n mikpuntmeisje of een kind dat het ziet gebeuren en er last van heeft in de klas, maar niet weet hoe ze het moet laten stoppen, bij me komt voor hulp, is het belangrijk dat er met school samengewerkt wordt. Ik kan haar sterker maken, leren wat ze zegt of doet, maar het kan alleen stoppen als op school de juiste aanpak wordt ingezet.

En daarvoor heb je de leerkracht nodig. Die moet zorgen dat hij of zij echt leiding geeft aan de groep. Ervoor zorgen dat het een veilige klas is waar elk kind tot zijn recht komt. Daarbij is het belangrijk om je eigen gedrag goed in de gaten te houden: geef je elk kind evenveel aandacht? Laat je je niet door dat ‘lieve meisje die toch niet pest?’ in de luren leggen?

Zorg je ervoor -vooral in het begin van het schooljaar-  dat je een fijne sfeer in de klas creëert?

In een groep waar de leerkracht niet goed leiding geeft aan de groep, gaat het recht van de sterkste gelden. Een geweldige voedingsbodem voor de koningin in het meidenvenijn.

Heb je toch last van meidenvenijn?

Het goede nieuws is dat je het kan laten ophouden. Soms heb je daarbij de hulp van specialisten nodig: een IB-er of gedragsspecialist. Er zijn ook goede boeken met allerlei ideeën hoe je het kan aanpakken. Over De Ringaanpak (van B.Redeker), of Sociale veiligheidslessen (van Rob Horner) of De Preventiepiramide ( van J. DeKlerck) of Meidenvenijn in het basisonderwijs (van Anke Visser).

Een paar tips voor leerkrachten:

1. Hou een enquete om te zien waar de machtsverhoudingen liggen in je klas.
2. Ga naar aanleiding daarvan met kinderen bespreken wat pesten is, wat het voor gevolgen heeft en dat je het verboden is.
3. Ga met de kinderen groepsregels opstellen en hang die duidelijk zichtbaar in de klas.
4. Vertel de leerlingen dat jij controleert of ze zich eraan houden en nodig alle leerlingen uit om te vertellen als een van de anderen zich er niet aan houdt.
5. Spreek ook sancties af als iemand zich niet aan de regels houdt.
6. Breng de ouders op de hoogte van de regels en vraag of ze hierover met hun kind willen spreken. En laat ze ook praten over wat empathie is en hoe belangrijk dat is in de sociale omgang.
7. Geef het mikpuntmeisje het vertrouwen dat ze serieus genomen wordt en dat ze niet ‘klikt’ als ze doorgeeft dat anderen zich niet aan de regels houden.
8. Zorg dat je laat merken dat jij de baas bent en dat je de pesters door hebt.
9. Vorm eventueel een groepje kinderen die de verantwoordelijkheid hebben om het mikpuntmeisje te helpen.
10. Betrek ouders bij alle stappen die je zet.

Tips voor ouders:

1. Als je het idee hebt dat je kind wordt gepest, spreek de leerkracht aan en bespreek ook wanneer en hoe die het gaat aanpakken.
2. Als je hoort van je kind dat anderen worden gepest, meldt dat bij de leerkracht en stop niet je kop in het zand.
3. Denk niet: ‘mijn lieve dochter is geen pester’ als je duidelijk signalen krijgt dat ze pest. Neem klachten serieus van anderen. Een pester heeft immers ook zelf last van het gedrag en voor hem/haar is het fijner om te leren om op een prettige manier om te gaan met anderen.
4. Als er gepest wordt in de klas, zoek dan uit welke rol je kind heeft en waarom. Leer je kind om een andere/fijnere rol aan te nemen.

>> Lees ook: pesten en gepest worden

 

(c) Can Stock Photo / mandygodbehear

[ssba]