Prikkels zoeken of vermijden? Wat doet jouw kind?
Mijn man houdt van rust en lekker na zijn werk zijn krantje lezen zonder gezeur aan zijn kop. Hij vond het daarom heerlijk dat alle kinderen uit huis waren en hij geen last meer had van rommel, verdwaalde schoenen, vieze sokken, vuile borden en ga zo maar door.
Ik hou juist van reuring, van in- en uitlopende kinderen en was er dan ook blij mee dat een van onze zoons tijdelijk weer thuis kwam wonen en dat er een puber op ons pad kwam die tijdelijk een pleeggezin zocht. Tja en wat doe je dan als je zulke uiteenlopende behoeftes hebt?
In ieder geval erkennen dat die verschillen er zijn: manlief is snel overprikkeld en heeft dan behoefte aan weinig of geen prikkels. En ik ben vaak onderprikkeld en zoek prikkels op. Dus bespreek waar ieder behoefte aan heeft en houdt er rekening mee. Lukt dat altijd? Uhmmm…
Prikkels zoeken of vermijden
Heb jij dat thuis ook? Heb jij of je kind soms minder prikkels nodig of juist meer? Ga jij of je kind op zoek naar meer prikkels of vermijd je ze? Of laat je je passief meegaan op meer of minder prikkels? Hoe ga je om met gezinsleden die prikkels anders verwerken?
Wil je weten wat de invloed van zintuiglijke prikkelverwerking is op opvoeden? Lees dan het boek Wiebelen en Friemelen Thuis (Monique Thoonsen en Carmen Lamp. Uitgeverij Pica). Het helpt je om duidelijkheid te krijgen in wat onder- en overprikkeling betekent en hoe je er mee om kan gaan. Welk gedrag zie je bij overprikkelde of juist onderprikkelde kinderen? En hoe kan je op dat gedrag reageren? Bij bijvoorbeeld kinderfeestjes, aankleden, op school, bij opa en oma logeren?
Wiebelen en Friemelen Thuis
Het boek onderscheid vier soorten storend gedrag:
# Onderprikkeld actief
Praat veel, gaat over grenzen heen, wiebelt en friemelt, is enthousiast en doet gek. Zo’n kind heeft behoefte aan prikkels en zoekt die op.
# Onderprikkeld passief
Slaperig, ontspannen, onhandig, slordig, valt moeilijk contact mee te krijgen. Dit kind zoekt geen prikkels op, terwijl hij ze wel nodig heeft.
# Overprikkeld actief
Wil bepalen hoe dingen gaan, heeft behoefte aan routine, reageert snel geïrriteerd. Het kind heeft last van prikkels en vermijdt deze.
# Overprikkeld passief
Reageert op alles in de omgeving, is snel boos, moppert, huilt, is snel angstig en op zichzelf. Dit kind heeft last van prikkels en vermijdt ze niet.
Let wel: bepaald gedrag zie je ook wel bij kinderen met ADHD, autisme, hooggevoeligheid. Het is dus belangrijk om uit te zoeken wat voor jouw kind geldt. De auteurs geven een overzicht en het advies als je wil weten waar het gedrag van je kind vandaan komt, je een gespecialiseerde therapeut kan raadplegen.
Ook al weet je waar het vandaan komt, als er een diagnose gesteld is, het blijft belangrijk dat jij en je kind ermee om leert gaan.
Tips hoe om te gaan met prikkels
In dit boek vind je veel handige tips om met bepaald gedrag om te gaan, om uit te zoeken wat jullie ‘Gezinsprikkelprofiel’ is en hoe je dan rekening kan houden met elkaar. Wat doe je als je met z’n allen aan tafel zit en er is er één die last van het gebrom van de afzuigkap heeft? Hoe ga je dan om met de reactie erop: die kan variëren van er boos en gefrustreerd op reageren, tot rondrennen of oren dichtstoppen.
Hoe laat je opa en oma weten dat je kind het lastig vindt om veel uitjes op een dag te hebben? Dat het er juist behoefte aan heeft om één ding te doen en goed te weten wat het te wachten staat. Of dat het juist gestimuleerd moet worden om naar buiten te gaan, anders ligt ie de hele dag voor de TV.
Of dat je kind er behoefte aan heeft om ergens op te kauwen, om zo spanning te kunnen ontladen, of juist spieren te activeren.
Hoe maak je bijvoorbeeld een lange autorit voor je overprikkelde kind te behappen? En hoe juist voor je onderprikkelde kind? Of wat is handig om aan te denken als je uit eten gaat?
Strategieën voor overprikkelde kinderen zijn over het algemeen kalmerend en voor het onderprikkelde kind juist activerend. Als ouder is het belangrijk om te weten of je kind bij storend gedrag last heeft van prikkels of juist te weinig prikkels en dan je strategie te bepalen. In dit boek kan je precies uitzoeken welke prikkels of afwezigheid daarvan, bij jouw kind storend gedrag veroorzaakt. En wat je er aan kan doen.
Succes!
Bestel hier
Wiebelen en friemelen thuis, Monique Thoonsen en Carmen Lamp, Uitgeverij Pica, 24,95 euro
(c) Can Stock Photo / photography33 /
(c) Can Stock Photo / sabphoto
Auteur: Charlotte Borggreve
Charlotte Borggreve is naast moeder van drie ook orthopedagoge en kinder- en jongerencoach en heeft een eigen praktijk in Amsterdam Centrum.