Hooggevoelige kinderen zijn niet altijd stil en geremd

Al eerder schreef ik blogs over hooggevoeligheid. Dat ging eigenlijk altijd over stil-gevoelige kinderen. Kinderen die gevoelig, afwachtend en reflecterend zijn en die je de tijd moet geven om te observeren voordat ze besluiten in actie te komen.

Maar je hebt ook hooggevoelige kinderen die juist druk-gevoelig zijn en die je beter ‘hoogstimulatieve kinderen’ kan noemen. Gerarda van der Veen schreef er een boek over: ‘het hoogstimulatieve kind. Hoe ga je om met kinderen die gevoeligheid combineren met druk en emotioneel intens gedrag.’

> Wat is een hoogsensitief of hooggevoelig kind?

Ik ben nogal een fan van haar. Ze schrijft op een prettige en vlot leesbare manier en heeft heel praktische aanwijzingen en voorbeelden. De wolligheid en vaagheid die vaak rondom hooggevoeligheid liggen, ontbreken geheel bij haar en dat vind ik erg prettig.

 

Hooggevoelig is niet altijd stil en geremd

Waar stil-gevoelige kinderen veelal vanuit gevoeligheid reageren en vaak een rem op hun gedrag zetten, treden hoogstimulatieve kinderen vaak heel actief de wereld tegemoet. Ze zijn beweeglijk, aandachtvragend en onderzoekend.

Hoewel geen kind gelijk is, kan je wel een aantal kenmerken onderscheiden. Hoogstimulatieve kinderen:

• zijn gevoelig voor stimulansen
• staan erg open
• kennen intense emoties
• willen de ander krachtig ervaren
• hebben behoefte aan ruimte en vrijheid
• zijn visueel ingesteld

Wat zie en merk je daar als ouder van? Je kind heeft veel kwaliteiten, maar die komen er niet altijd even goed uit. Deze kinderen vertonen vaak probleemgedrag: ze hebben een sterke geldingsdrang, accepteren geen ‘nee’. Verzetten zich tegen je ouderlijk gezag: zijn dwars, uitdagend, boos en opstandig. Hebben intense emoties die gepaard gaan met schoppen, slaan, schelden en stampvoeten.

Als ouder reageer je meestal op dit gedrag, zonder te kunnen kijken naar wat er aan ten grondslag ligt. Het is heel begrijpelijk dat je op schoppen reageert met straf, op schelden met boosheid, enzovoorts. Je gaat aandringen of trekt je juist terug of je probeert het gedrag bij te sturen. Het gedrag houdt daar alleen meestal niet door op. Je kan als ouder dan ook helemaal uitgeput en ten einde raad worden.

Vaardigheden die een hoogstimulatief kind nodig heeft

Gerarda laat zien dat het gedrag van een hoogstimulatief kind nog niet aan een aantal voorwaarden voldoet. Het kind heeft nog bepaalde vaardigheden nodig om zijn gedrag te kunnen sturen.

Deze vaardigheden zijn:

• Taalvaardigheid: zodat hij zijn gevoelens en emoties kan benoemen.
• Sociale vaardigheid: zodat hij op een beleefde en respectvolle manier woorden kan geven aan emoties.
• Executieve vaardigheden: zodat hij zijn gedrag kan sturen en regelen. (Werkgeheugen, inhibitie, schakelen en plannen)

Hoe kan je als ouder deze vaardigheden helpen ontwikkelen?

Gerarda heeft een goed stappenplan ontwikkeld om je hierbij te helpen.

# Stap 1: herkennen dat een vaardigheid bij je kind blokkeert en je reactie hierop aanpassen.

Bijvoorbeeld: je kind wordt rusteloos en ongemakkelijk, gaat schreeuwen of iets doen wat niet mag. Blijf dan rustig. Benoem wat je ziet of hoort, gevolgd door: ‘Wat is er aan de hand?’. Zoals: ‘Anna, je pakt de bal van Simone af, wat is er aan de hand?’

# Stap 2: het probleem of de zorg van je kind achterhalen.

Anna: ‘Ik ben bang dat Simone de bal in de sloot trapt.’

# Stap 3: je zorg aangeven.

‘Dat begrijp ik. Waar ik me zorgen om maak is dat Simone nu alleen staat en niets heeft om mee te spelen.’

# Stap 4: je kind uitnodigen om het probleem samen op te lossen.

‘Ik vraag me af of er een manier is om…..Heb jij ideeën?’

# Stap 5: een oplossing vaststellen. Deze moet realistisch zijn en beide partijen tevreden stellen.

Anna: ‘We gaan samen een eindje verder van de sloot voetballen.’

# Stap 6: afspreken om opnieuw te praten als de oplossing toch niet werkt.

‘Okay, jullie gaan een eindje verderop samen voetballen. Als dat niet werkt, praten we opnieuw en zoeken we een oplossing die wel werkt.’

Dit is natuurlijk een makkelijk voorbeeld. In werkelijkheid werkt het niet altijd zo vlot omdat een kind geen oplossing weet. Of omdat er iets anders aan het gedrag ten grondslag ligt. In het boek kan je lezen aan de hand van heldere voorbeelden hoe je hierop reageert. Tevens lees je tips hoe je een hoogstimulatief kind opvoedt thuis en op school. Vaak zie je dat je kind thuis heel ander gedrag laat zien dan op school en vice versa.

Bestel hier:

Het hoogstimulatieve kind. Hoe ga je om met kinderen die gevoeligheid combineren met druk en emotioneel intens gedrag. 248 Media Uitgeverij, 18, 95 euro

 

(c) Can Stock Photo / ilkercelik

[ssba]