Pesten en gepest worden
Het kan voorkomen dat als je twee kinderen hebt, de oudste uit jaloezie op de jongste, de jongste gaat pesten: vals spelen met spelletjes, pijn doen, uitschelden. Als je dan als ouder niet meteen ferm optreedt, kan het zijn dat de jongste zijn machteloosheid daarover gaat afreageren op school op een jonger kind. Daar voelt hij zich dan de sterkste en machtigste en dat zet hij om in pesten.
Dit kan een van de redenen zijn dat een kind gaat pesten. Een andere reden kan zijn dat een kind uit angst om zelf gepest te worden, gaat pesten.
Mijn eigen ervaring
Ikzelf heb als ouder van drie kinderen met pesten te maken gehad. In beide gevallen kwam de ouder van het gepeste kind naar me toe om te vertellen dat mijn kind een van de pesters was. Ik heb het toen meteen aangepakt bij mijn kind. Gelukkig dat die ouders dat na lang aarzelen aandurfden. Veel ouders schamen zich om erover te praten of zijn bang voor negatieve reacties van de ouders van de pesters. Bij een van mijn zoons had het kind of de ouders dat niet aangedurfd. Zoonlief kwam in het uitgaansleven een heel mooi meisje tegen waar hij erg van onder de indruk was. Toen hij met haar in gesprek raakte, vertelde zij dat ze bij hem in de klas had gezeten en door hem gepest was, dus no way dat hij nu enige kans bij haar maakte! Hij keek erg op zijn neus en herinnerde zich dat pesten totaal niet. Maar zij wel!
Kinderen die gepest worden
Kinderen die gepest worden zullen dat vaak niet meteen zeggen. Ik krijg in mijn praktijk regelmatig kinderen die opeens niet meer naar school willen, buikpijn hebben, weer gaan bedplassen of ’s avonds in bed liggen te huilen. Of kinderen die geobsedeerd zijn door oorlogsspelletjes en die de hele dag door spelen (zo uiten ze hun machteloosheid op school door alles kapot te bombarderen of aan te vallen).
Ze hebben een tijdlang het pesten ondergaan zonder erover te praten en net gedaan alsof er niets aan de hand is, maar uiteindelijk kunnen ze hun gevoelens van angst en machteloosheid niet meer verbergen en uit het zich in lichamelijke klachten of moedeloosheid. Hun zelfvertrouwen is laag en ze weten niet bij wie ze terecht kunnen want ze hebben bijvoorbeeld gemerkt dat hun leerkracht het pesten niet wil of kan zien.
> Lees ook: geef je kind meer zelfvertrouwen door te werken aan zijn of haar mindset
Wat is belangrijk bij pesten?
- Vertel wat het verschil is tussen ruzie maken (gelijkwaardig), plagen (grapjes over en weer maken) en pesten (de een doet en zegt dingen die de ander niet prettig vindt en gaat daar mee door).
- Zeg tegen het kind dat pesten verboden is.
- Bij pesten heb je verschillende rollen: de pester, de meeloper, het kind dat erbij staat en niets doet, het kind dat het opneemt voor de gepeste en de gepeste. Ga na wat voor rol jouw kind aanneemt en praat daar over.
- Neem de klacht over gepest worden serieus: als ouder, als leerkracht, als (sport)coach.
Word je kind gepest?
- Vraag hulp aan leerkracht, IB-er of schoolleiding en laat die een plan en tijdspad maken om het pesten te laten stoppen. Laat de school het pesten niet bagatelliseren: ze moeten adequaat optreden!
- Ga naar een kindercoach die samen met je kind kan werken aan het terugkrijgen van zelfvertrouwen van je kind. Die zal ook samen met ouders en school gaan zorgen dat het pesten aangepakt wordt.
- Help je kind met leren om duidelijk STOP te zeggen tegen onwenselijk gedrag.
- Help je kind om vrienden te maken: op school, sportclub, scouting etc
- Laat je kind een vechtsport in clubverband gaan doen: bijvoorbeeld judo of taekwondo. Dat bevordert zijn zelfvertrouwen en leert hem zijn grenzen aangeven.
Is je kind een pester, meeloper of staat hij/zij erbij en doet niets?
- Leg uit dat pesten heel ingrijpend is voor de gepeste en dat deze er lang last van kan hebben.
- Zeg dat je het niet accepteert dat er gepest wordt.
- Vraag hoe het kind kan helpen dat er niet gepest wordt op school; te zorgen dat de school voor iedereen een veilige omgeving is. En maak daar duidelijke afspraken over.
- Ook hier kan een kindercoach helpen om de pester zijn gedrag te laten veranderen en uit te zoeken waarom hij kiest voor deze rol (of die van meeloper of kind dat niet ingrijpt).
- Geef zelf het goede voorbeeld door thuis niet te schelden, kleineren etc
- Help je kind gelijkwaardige en veilige vriendschappen aan te gaan.
Heb je hier als ouder ervaring mee? Hoe heb jij het aangepakt? Heb je steun van school gekregen? Het zou fijn zijn als je je ervaringen deelt!
[ssba]Auteur: Charlotte Borggreve
Charlotte Borggreve is naast moeder van drie ook orthopedagoge en kinder- en jongerencoach en heeft een eigen praktijk in Amsterdam Centrum.