‘Time-out’ of ‘Time-in’…tijd nemen bij het opvoeden

Perfecte opvoeding, perfecte regels, perfecte ouders of het perfect kind bestaan niet. Toch pogen veel ouders om het perfect te doen in de opvoeding. Met als doel hun kind zo goed mogelijk klaar te stomen voor de volwassen wereld. Daartoe worden opvoedgoeroe’s, opvoedmethodes- of modellen geraadpleegd en spelen tijd, geduld, karakters (van ouders en kind) ook nog eens een rol. Niet één van de gemakkelijkste taken.

Vooropgesteld; ik ben dus niet de perfecte of wijze (groot)ouder, therapeut of opvoeddeskundige, bij lange na niet. Ik ga jullie niet vervelen met wat ik allemaal in de opvoeding van mijn vier kinderen, achteraf bezien, onhandig of zelfs verkeerd heb aangepakt. Iedereen maakt fouten en we ontvangen bij het krijgen van een kind geen handleiding op maat. Liefde is bij ouders de leidraad, het beste opvoedmiddel en daar moeten ouders en kinderen het mee doen. Een opvoedmiddel dat daarnaast soms of vaker gebruikt wordt, blijkt nogal eens in opspraak te komen; de time-out of het stoutstoeltje/hoekje.

Voordat ouders zich aangesproken of ver/beoordeeld voelen of gekwetst, dat is niet mijn bedoeling. Waarop ik doel is om verschillende opvoedaanpakken bespreekbaar te maken. Opvoeden is gewoon heel lastig en kinderen kunnen het bloed onder je nagels vandaan halen en het is heel logisch dat je soms als ouder niet meer weet hoe tot je kind te kunnen doordringen; ook dat is mijn eigen ervaring. Mijn overtuiging blijft dat iedere ouder naar beste weten en kunnen handelt vanuit liefde.

>> LEES OOK: Iedereen kan opvoeden, echt waar!

Time in opvoeden
Goed, nu dit duidelijk is; er zijn voor- en tegenstanders van de time-out en iedereen heeft recht op en respect voor zijn/haar eigen mening. Ik ben een voorstander van de time-in en ik zal proberen uit te leggen met welke reden.

Wanneer je als ouder vindt dat je kind gedisciplineerd moet worden wegens ongewenst gedrag, zijn er ouders (en opvoedgoeroe’s en opvoedmethodes) die het ‘isoleren van het kind’ met woorden zoals: ‘’Ga maar eens nadenken over je gedrag en je mag er weer bij als je sorry zegt’’ inzetten als ‘time-out’. Het kind zou zo – door geïsoleerd te worden van anderen, de gelegenheid krijgen om af te koelen van de emotionele stresssituatie en na kunnen denken over het ongewenste gedrag. Drie vragen aan jullie:

1. Denken jullie dat een jong kind gaat reflecteren over zijn/haar gedrag? Ik denk van niet. Ik denk dat het kind ‘t gevoel krijgt dat hij/zij er met het ‘verkeerde’ gedrag niet mag zijn en zich afgewezen en alleen voelt. En misschien wel zou kunnen gaan denken dat ouders, opvoeders, leidsters hem/haar uitsluitend leuk, aardig en lief vinden, als hij/zij leuk, aardig en lief doet; lees perfect?
2. Wat denken jullie dat er gebeurt met de emoties die het kind ervaart, voor, tijdens of na ongewenst gedrag en isoleren? Waar blijven de emoties? Ik denk dat die door het kind weggestopt worden, want wat kan het kind ermee, alleen op de gang of op een stoeltje of elders. Ik houd niet zo van verstoppen van ‘shit’, …beroepsdeformatie 😉
3. Denken jullie dat een time-out helpt om het ongewenste gedrag te doorbreken of verleden tijd te laten worden? Ik hoor van ouders die deze tool inzetten, dat het alleen op korte termijn effectief is en vaak moet worden ingezet en dan op lange termijn toch niet de gewenste gedragsverandering geeft.

Als kindertherapeut heb ik het al vaker hier gezegd; een kind heeft een goede reden om te doen zoals het doet; het is voor ouders, omgeving, leidsters een uitdaging om die redenen te begrijpen. Dat is moeilijk en soms kom je die redenen niet te weten, terwijl je er wil zijn voor het kind. Toch kun je er ook zijn voor kinderen, zonder die redenen te weten. Een time-in in plaats van een time-out. Kost alle twee tijd en het is aan de ouders om die tijd positief of negatief in te vullen. De time-in is ook weer bedacht door opvoeddeskundigen en daar kan ik me voor een groot deel in vinden. Hoe werkt dat dan?

Laat je kind merken, zien en voelen bij ongewenst gedrag, dat je er juist als ouder/opvoeder voor hem/haar bent in die emotionele stress. Probeer je kind door aanraking, knuffelen rustig te krijgen. En als je kind een soort van doorgedraaid is en niet meer vatbaar voor reden? Blijf dan in de buurt; zo leert het kind, volgens de deskundigen, dat ook als het kind het moeilijk heeft, de emoties, ongewenst gedrag en het kind er mogen en kunnen zijn. Veel ouders denken dan dat het kind hier niets van leert en zou kunnen gaan denken dat hij/zij zich alles kan permitteren. Die zelfde deskundigen zeggen dat het kind vooral leert dat ouders naast hem/haar staan in plaats van tegenover en het kind daardoor geen of minder reden zou hebben om nog de strijd aan te gaan. Moet of kun je als ouder dan niets zeggen over of doen aan het ongewenst gedrag?

Ik vind van wel, want grenzen zijn belangrijk voor een kind en duidelijkheid hierover bieden ook. Hoe kun je dat dan doen, want eenmaal in emotionele stress luistert het kind niet meer. Daarom is het handig vooraf met je kind gewenst gedrag te bespreken, wanneer je eenmaal weet welk terugkerend ongewenst gedrag je wil veranderen. Soms kom je dan ook de redenen voor ongewenst gedrag te weten. Geef erkenning, wees begrijpend dat het voor het kind lastig is om gewenst gedrag te laten zien en maak afspraken hierover. Ik geloof in positief taalgebruik en het kind leren verantwoordelijkheid te dragen voor zijn/haar gedrag, in de vorm van het kind leren de (positieve/negatieve) gevolgen van zijn/haar gedrag te accepteren. Als blijkt dat op het moment suprême gewenst gedrag te moeilijk is voor je kind, help je kind dan herinneren aan de afspraak, geef erkenning, blijf consequent en hou je aan de gemaakte afspraak. Ga geen discussie aan over de afspraak en eventuele gevolgen.

Je kind bijstaan in emotionele stress, erkenning geven en consequent blijven aan eerder gemaakte afspraken helpt. Het is lastig, wennen en het kost tijd voor ouders en voor kind om dit onder de knie te krijgen, toch geeft het op snelle manier een positieve ommekeer in de opvoeding. En dat is uiteindelijk waar alle ouders op uit zijn; een gezellig gezin en huishouden met een positieve sfeer.

[ssba]