“Mijn hoofd zit te vol.” Hoe voelt dat? #autisme 43

Ik hoor/lees regelmatig (in de familie en in de communicatie rondom autisme) dat men zegt “mijn hoofd zit te vol” als ze last hebben van stress. Daar kan ik eigenlijk niet zo goed tegen. Je bent toch veel meer dan je hoofd? Hoe zit dat dan met de rest van je lichaam?

Ik snap wel dat men zoiets zegt. Sclera (de bron waar ik mijn picto’s vandaan haal) heeft zelfs drie picto’s met de omschrijving “druk in je hoofd”. Je gedachtes hoor je in je hoofd en daar is het te druk. Dan is het natuurlijk logisch dat je dan ervaart dat je hoofd “te vol” zit. Als je gedachtes rustiger zijn, is je hoofd ook minder “vol” en is er minder stress. Tot zover kan ik het volgen.

Stress: vol hoofd of vol lijf?

Naar mijn idee zit de stress echter niet in je hoofd, maar in de rest van je lichaam. Je bent gespannen, dus je gaat kaakklemmen / spieren in de schouders en rug zitten vast / je krijgt maag-darmproblemen / spanning in de benen / et cetera. Wordt de “status” van wie je bent dan wel volledig beschreven door “mijn hoofd zit te vol”?

En als je je voornamelijk richt op je hoofd, hoe zit het dan met het “onderbuikgevoel” en de welbekende “vlinders in je buik”? Of kan je alleen je lijf voelen als je niet gespannen bent? Raak je dan niet verwijderd van je lichaam? Dat lijkt me ook niet helemaal de bedoeling. Gevoelens zijn in mijn optiek net zo belangrijk als gedachtes. Als je je voornamelijk richt op de gedachtes en je hoofd mag je in je volwassen leven cursussen mindfullness gaan doen om “uit je hoofd te komen”. Dat wil ik voorkomen voor mijn kinderen.

Spanning aanwijzen

Als Daniël (of Linda) aan het stuiteren zijn, vraag ik dus of ze zich “gek” voelen. Ja, dat is dan meestal wel zo. Het is een beetje een open deur om te vragen of er iets is, als de stress uit alle poriën druipt, maar het is een begin van een gesprek. Als ik Daniël vraag waar hij dat gekke gevoel voelt, is dat altijd in zijn hele lijf. Hij kan geen onderscheid maken waar de spanning dan zit. Linda kan dit wel. Dit is wellicht ook herkenbaar voor andere autistische kinderen.

Vervolgens vraag ik naar de gedachtes. Dan stel ik gesloten vragen naar wat ze gek of spannend vinden. Meestal heb ik binnen 5 of 6 vragen wel een goede trigger gevonden. Die trigger ga ik dan uitvragen met gedachtes die ze daarover hebben. Via het gevoel kom je dan wel uit bij de gedachtes. Die gedachtes kan je uitdagen en mogelijk omvormen naar rustigere gedachtes. Daarmee neemt de stress dan vanzelf af en loopt het hoofd als het ware weer leeg.

Zoals ik wel vaker heb benoemd, hebben bovenstaande gesprekken niet altijd voldoende effect. Dit komt vooral omdat Daniël niet heel talig is. Als hij gespannen is, worden de onzinwoorden van stal gehaald om de stress te verminderen. Komt het ook doordat zijn hoofd dan “te vol” zit om zijn gevoel in taal om te zetten? Hij reageert altijd wel goed op knuffels en rugkrabbels. En daarmee los je de spanning die wordt veroorzaakt door zijn hoofd op door zijn lichaam te ontspannen.

En daarmee is de cirkel weer rond.

Daniëlle schrijft wekelijks voor ons over haar leven met een zoon met autisme. Benieuwd naar haar andere artikelen? Je vindt ze hier.

visual: Sclera

[ssba]